Kwartalnik ZARZĄDZANIE PUBLICZNE

Społeczno-ekonomiczne oddziaływanie muzeów
Socio-economic impact of museums

do pobrania/download PDF

Monika Murzyn-Kupisz
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Katedra Historii Gospodarczej i Społecznej
ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Polska
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI 10.7366/1898352922804


SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia kultury, muzea, ekonomia muzeów, rozwój społeczno-gospodarczy, interesariusze

KEYWORDS

evaluation, grounded theory, public policy, pragmatism, abduction

STRESZCZENIE

Instytucje muzealne mają duży, choć nie w pełni rozpoznany i nie zawsze wykorzystany, potencjał do tworzenia różnorodnych korzyści społeczno-ekonomicznych w różnych skalach przestrzennych. Celem artykułu jest wskazanie na istotne implikacje działalności muzeów, przemawiające za ich rozpatrywaniem nie tylko jako miejsc generowania kosztów i instytucji stanowiących wyłącznie obciążenie dla budżetu publicznego lub placówek, których gospodarcze oddziaływanie sprowadza się jedynie do wspomagania sektora turystyki poprzez zapewnianie rdzenia produktów turystycznych. Wychodząc od specyfiki muzeów jako organizacji non-profit oferujących złożone usługi, autorka pokazuje wielość interesariuszy, którzy mogą wyrażać zainteresowanie muzeami i czerpać korzyści z ich działalności, oraz definiuje zróżnicowane płaszczyzny wpływu tych placówek na szeroko rozumiane otoczenie.

ABSTRACT

Museums have a great, though still not fully acknowledged nor always used, potential to create diverse socioeconomic benefits at different spatial scales. The aim of the paper is to discuss important social and economic implications of museum activities which make it worthwhile to look at them not only as cost-generating enterprises and a ballast to public budget, or as institutions with an economic impact limited to supporting the tourism sector through providing the core of a tourism product. Departing from the consideration of museums as specific non-profit institutions producing a complex offer, the author points to a broad variety of museum stakeholders and defines various spheres of potential impact of museums.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Ambrose T., Paine C. (2006). Museum Basics. London, New York: Routledge.
  2. Barańska K. (2011). „Misja jako narzędzie przezwyciężania współczesnych aporii muzealnych”, w: D. Folga-Januszewska, B. Gutowski (red.), Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej. Kraków: Universitas.
  3. Barańska K. (2013). Muzeum w sieci znaczeń. Zarządzanie z perspektywy nauk humanistycznych. Kraków: Attyka.
  4. Bianchini F., Albano R., Bollo A. (2013). „The regenerative impacts of the European City/Capital of Culture events”, w: M.E. Leary, J. McCarthy (red.), The Routledge Companion to Urban Regeneration. London: Routledge.
  5. Bianchini F., Parkinson M. (red.) (1993). Cultural Policy and Urban Regeneration: The West European Experience. Manchester: Manchester University Press.
  6. Black G. (2012). Transforming Museums in the Twenty-first Century. London: Routledge.
  7. Couch Ch., Farr S.J. (2000). „Museums, galleries, tourism and regeneration: Some experiences from Liverpool”, Built Environment, t. 26, nr 2, s. 152-163.
  8. Cuno J. (red.) (2004). Whose Muse? Art Museums and the Public Trust. Princeton: Princeton University Press.
  9. Dragićević-Šešić M., Stojković B. (2010). Kultura: zarządzanie, animacja, marketing (przekł. J. Ambroziak). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  10. Evans G. (2005). „Measure for measure. Evaluating the evidence of culture’s contribution to regeneration”, Urban Studies, t. 42, nr 5/6, s. 959-983.
  11. Feldstein M. (red.) (1991). The Economics of Art Museums. Chicago: University of Chicago Press.
  12. Florida R. (2010). Narodziny klasy kreatywnej (przekł. T. Krzyżanowski, M. Penkala). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  13. Folga-Januszewska D. (2008). „Muzeum: definicja i pojęcie. Czym jest muzeum dzisiaj?”, Muzealnictwo, nr 49, s. 200-203.
  14. Folga-Januszewska D., Gutowski B. (red.) (2011). Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej. Kraków: Universitas.
  15. Frey B.S. (1998). „Superstar museums: An economic analysis”, Journal of Cultural Economics, nr 22, s. 113-125.
  16. Frey B.S., Meier S. (2006a). „Cultural economics”, w: S. Macdonald (red.), A Companion to Museum Studies. Malden: Wiley-Blackwell.
  17. Frey B.S., Meier S. (2006b). „The economics of museums”, w: V.A. Ginsburgh, D. Throsby (red.), Handbook of the Economics of Art and Culture, t. 1. Amsterdam: North-Holland/Elsevier.
  18. Gassler R.S., Grace R. (1980). „The economic functions of nonprofit enterprise: The case of art museums”, Journal of Cultural Economics, t. 4, nr 1, s. 19-32.
  19. Greffe X. (2011). „The economic impact of the Louvre”, The Journal of Arts Management, Law and Society, nr 41, s. 121-137.
  20. Grodach C. (2013). „Towards sustainable cultureled regeneration”, w: M.E. Leary, J. McCarthy (red.), The Routledge Companion to Urban Regeneration. London: Routledge.
  21. GUS (2013). Kultura w 2012 r. Warszawa: GUS.
  22. Howard P. (2003). Heritage. Management, Interpretation, Identity. London, New York: Continuum.
  23. Hyslop D. (2011). „Dziesięciolecie Tate Modern w Londynie – kultura i rewitalizacja miasta”, w: D. Folga-Januszewska, B. Gutowski (red.), Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej. Kraków: Universitas.
  24. Ignatowicz-Woźniakowska D. (2013). „Konserwacja muzealna w świetle działań konserwatorów Muzeum Narodowego w Warszawie”, w: M. Wiśniewski, B. Szyper (red.), Akademia Dziedzictwa 2001-2013. Przegląd problemów badawczych z zakresu zarządzania i ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
  25. Jagodzińska K. (2013). „Rewitalizacyjna funkcja kultury i dziedzictwa kulturowego”, w: J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  26. Janus A., Kawęcka D. (2013). „Od hegemonicznego dyskursu dziedzictwa (AHD) ku demokratyzacji udziału w kulturze – przemiany relacji muzeum-zwiedzający i ewolucja nowych form uczestnictwa w kształtowaniu, przekazywaniu i upowszechnianiu dziedzictwa”, w: E. Januszek, M. Jarząbek, M. Kobielska (red.), Twórca–dzieło–badacz. Między dyscyplinami humanistyki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  27. Johnson P. (2003). „Museums”, w: R. Towse (red.), A Handbook of Cultural Economics. Cheltenham: Edward Elgar.
  28. Johnson P., Thomas B. (1992). Tourism, Museums and the Local Economy. The Economic Impact of the North of England Open Air Museum at Beamish. Aldershot: Edward Elgar.
  29. Johnson P., Thomas B. (1998). „The economics of museums: a research perspective”, Journal of Cultural Economics, nr 22, s. 75-85.
  30. Kowalska A. (red.) (2012). Muzeum w świetle reflektorów. Wystawa – naukowe laboratorium czy artystyczna kreacja? Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
  31. MacDonald S. (red.) (2006). A Companion to Museum Studies. Malden: Wiley-Blackwell.
  32. Maciejewska M., Graczyk L. (red.) (2013). Muzea prywatne kolekcje lokalne. Raport z badań. Bydgoszcz: Fundacja AriAri.
  33. McLean F. (1997). Marketing the Museum. London: Routledge.
  34. McLean F. (2008). „Museums and the representation of identity”, w: B. Graham, P. Howard (red.), The Ashgate research companion to heritage and identity. Aldershot: Ashgate.
  35. Murzyn-Kupisz M. (2012). Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
  36. Murzyn-Kupisz M. (2013), „Potencjał ’dzielnic kultury’ we wzmacnianiu roli kultury w rozwoju ośrodka metropolitalnego. Doświadczenia Krakowa”, w: A. Klasik (red.), Rozwój gospodarki kreatywnej na obszarach metropolitalnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
  37. Murzyn-Kupisz M., Działek J. (2013). „Cultural heritage in building and enhancing social capital”, Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, nr 1, s. 35-54.
  38. Murzyn-Kupisz M., Działek J. (2014). „Muzea a budowanie kapitału społecznego w środowisku lokalnym”, Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, w druku.
  39. Oldenburg R. (1999). The Great Good Place. New York: Da Capo Press.
  40. Plaza B., Haarich S.N. (2009). „Museums for urban regeneration? Exploring conditions for their effectiveness”, Journal of Urban Regeneration and Renewal, t. 2, nr 3, 259-271.
  41. Pommerehne W.W., Feld L.P. (1997). „The impact of museum purchase on the auction prices of paintings”, Journal of Cultural Economics, nr 21, s. 249-271.
  42. Potocka M.A. (2011). „Ekonomia – muzeum – kolekcja – rynek – misja. Tajemnice i ambicje”, w: D. Folga-Januszewska, B. Gutowski (red.), Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej. Kraków: Universitas.
  43. Sandell R. (1998). „Museums as agents of social inclusion”, Museum Management and Curatorship, nr 4, s. 401-418.
  44. Sandell R. (red.) (2002). Museums, Society, Inequality. London: Routledge.
  45. Scott C. (2003). „Museums and impact”, The Museum Journal, nr 3, s. 293-310.
  46. Scott C. (2006). „Museums: impact and value”, Cultural Trends, nr 1, s. 45-75.
  47. Silverman L.H. (2010). The Social Work of Museums. London: Routledge.
  48. Simon N. (2010). The Participatory Museum. Santa Cruz: Museum 2.0.
  49. Szostak A. (2013). „Marketing w organizacjach non-profit. Strategia marketingowa Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”, w: M. Wiśniewski, B. Szyper (red.), Akademia Dziedzictwa 2001-2013. Przegląd problemów badawczych z zakresu zarządzania i ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
  50. Throsby D. (2008). „The concentric circles model of the cultural industries”, Cultural Trends, nr 3, s. 147-164.
  51. Throsby D. (2010). Ekonomia i kultura (przekł. O. Siara). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  52. Towse R. (2010). Ekonomia kultury. Kompendium (przekł. H. Dębowski, K.L. Pogorzelski, Ł.M. Skrok). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  53. Tufts S., Milne S. (1999). „Museums: A supplyside perspective”, Annals of Tourism Research, nr 3, s. 613-631.
  54. Vergo P. (red.) (1989). The New Museology. London: Reaktion Books.
  55. Vivant E. (2011). „Who brands whom? The role of local authorities in the branching of art museums”, The Town Planning Review, nr 1, s. 99-115.
  56. Waniek J. (2011). „Terapia muzealna”, w: D. Folga-Januszewska, B. Gutowski (red.), Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej. Kraków: Universitas.
  57. Zalasińska K. (2013). „Muzea uwikłane w rynek sztuki”, MOCAK Forum, t. 1, nr 6, s. 26-29.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Murzyn-Kupisz M. (2014), Społeczno-ekonomiczne oddziaływanie muzeów, Zarządzanie Publiczne nr 2 (24), s. 49-62.
 

 

Back to Top

© Kwartalnik ZARZĄDZANIE PUBLICZNE 2025