Kwartalnik ZARZĄDZANIE PUBLICZNE

Kulturowe bariery rozwoju innowacyjności w Polsce

Cultural barriers to innovativeness in Poland

do pobrania/download PDF

Andrzej Bukowski, Seweryn Rudnicki

Andrzej Bukowski
Instytut Socjologii
Uniwersytet Jagielloński
ul. Grodzka 52
31-044 Kraków
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Seweryn Rudnicki
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza
Wydział Humanistyczny
ul. Gramatyka 8a
30-071 Kraków
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: https://doi.org/10.15678/ZP.2017.41.3.03

SŁOWA KLUCZOWE

kultura, Hofstede, innowacje, innowacyjność, Global Innovation Index

KEYWORDS

culture, Hofstede, innovation, innovativeness, Global Innovation Index

STRESZCZENIE

Celem artykułu jest wskazanie kulturowych barier rozwoju innowacyjności w Polsce na tle kulturowo-instytucjonalnych modeli innowacyjności na świecie. W warstwie teoretycznej autorzy proponują model analityczno-interpretacyjny, tłumaczący, jak kultura, wpleciona w tkankę instytucjonalno-organizacyjną, może na różnych poziomach organizacji społeczeństwa wpływać na poziom innowacyjności narodowej. W warstwie empirycznej – przy użyciu wymiarów kultury wprowadzonych przez Geerta Hofstedego – pokazują, jakie wymiary kultury oddziałują na innowacyjność niezależnie od zmiennych ekonomicznych oraz jakie konfiguracje czynników kulturowych cechują kraje o najwyższej innowacyjności mierzonej wskaźnikiem Global Innovation Index. Analiza skupień wskazuje na istnienie dwóch zasadniczych modeli kulturowo-instytucjonalnych: anglosaskiego i konfucjańskiego. Na tym tle pokazany jest rodzimy profil kulturowy (rozkład wartości poszczególnych wymiarów kultury dla Polski), co z kolei pozwala sporządzić rejestr szans i barier kulturowych w odniesieniu do krajowej innowacyjności, wynikających z głębokiego podłoża kulturowego, relatywnie niezależnych od bieżących wskaźników ekonomicznych i krótkoterminowych polityk innowacyjności.

ABSTRACT

This paper aims to point out the cultural barriers to innovativeness in Poland and interpret them using crosscultural institutional models. On the theoretical level, the authors propose an analytical model to explain how culture may impact national innovativeness via institutional and organizational environments. Empirically, the authors apply Hofstede’s dimensions of culture to show which cultural factors may inf luence national innovativeness and what cultural backgrounds underlie innovativeness in countries with the highest scores on the Global Innovation Index. Cluster analysis reveals two distinct cultural patterns: Anglo-Saxon and Confucian. The authors then analyze the cultural specificity of Poland to propose a list of strengths and weaknesses regarding national innovation intensity, both those deeply embedded in our national culture and those relatively independent from short-term economic and policy factors.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Bell, D.A. (2008). China’s New Confucianism: Politics and Everyday Life in a Changing Society. Princeton–New York: Princeton University Press.
  2. Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  3. Brewer, P., Venaik, S. (2014). The ecological fallacy in national culture research. Organization Studies, 7 (35), 1063–1086.
  4. Braudel, F. (1987). Historie et sciences sociales: La longue durée. Anneé, 5 (27), 7–57.
  5. Bukowski, A., Rudnicki, S. (w opracowaniu). Not only individualism: the effects of long-term orientation and other cultural variables on national innovation success.
  6. Bukowski, A., Rudnicki, S. Strycharz, J. (2012). Społeczny wymiar innowacji. Zarządzanie Publiczne, 2 (20), 13–23.
  7. Burns, T.R., Machado, N., Corte, U. (2015a). The sociology of creativity: Part I: Theory: The social mechanism of innovation and creative developments in selectivity environments. Human Systems Management, 34, 179–199.
  8. Burns, T.R., Machado, N., Corte, U. (2015b). The sociology of creativity: Part II: Applications: The socio-cultural contexts and conditions of the production of novelty. Human Systems Management, 34, 263–286.
  9. Burns, T.R., Machado, N., Corte, U. (2016). The sociology of creativity: Part III: Applications: The socio-cultural contexts of the acceptance/rejection of innovations. Human Systems Management, 35, 11–34.
  10. CBOS (2012). Zaufanie społeczne. Komunikat z badań. Warszawa: marzec.
  11. CBOS (2013). Wartości i normy. Komunikat z badań. Warszawa: sierpień.
  12. Chandrasekaran, D., Tellis, G.J. (2008). Global takeoff of new products: Culture, wealth, or vanishing differences. Marketing Science, 27 (5), 844–860.
  13. Chen, Y., Luo, L., Zhang, Y. (2011). Development trajectories in the biotechnology industry: China versus leading countries. China & World Economy, 19 (3), 105–123.
  14. Cornell University, INSEAD, WIPO (2013). The Global Innovation Index 2013: The Local Dynamics for Innovation. Geneva–Ithaca–Fontainebleau.
  15. Cornell University, INSEAD, WIPO (2014). The Global Innovation Index 2014: The Human Factor in Innovation. Geneva–Ithaca–Fontainebleau.
  16. Cornell University, INSEAD, WIPO (2015). The Global Innovation Index 2015: The Local Effective Innovation Policies for Development. Geneva–Ithaca–Fontainebleau.
  17. Czapiński, J. (2008). Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt materialny. Polski paradoks. Zarządzanie Publiczne 2, 5–28.
  18. Czapiński, J., Panek, T. (2013). Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków. Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.
  19. Elenkov, D.S., Manev, I.M. (2005). Top management leadership and inf luence on innovation: The role of sociocultural context. Journal of Management, 31 (3), 381–402.
  20. Everdingen Van, Y.M., Waarts, E. (2003). The effect of national culture on adoption of innovations. Marketing Letters, 14 (3), 217–232.
  21. Fang, T. (2003). A critique of Hofstede’s fifth national culture dimension. Cross Cultural Management, 3 (3), 347–368.
  22. Florida, R. (2010). Narodziny klasy kreatywnej oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  23. Fukuyama, F. (1997). Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  24. Furman, J.L., Porter, M.E., Stern, S. (2001). The determinants of national innovative capacity. Research Policy, 31 (6), 899–933.
  25. Geodecki, T., Gorzelak, G., Górniak, J., Hausner, J., Mazur, S., Szlachta, J., Zaleski, J. (2012). Kurs na innowacje. Jak wyprowadzić Polskę z rozwojowego dryfu. Kraków: Fundacja GAP.
  26. Ghazinoory, S., Bitaab, A., Lohsrabi, A. (2014). Social capital and national innovation system: a cross-country analysis. Cross Cultural Management, 21 (4), 435–475.
  27. Giddens, A. (2001). Nowe zasady metody socjologicznej. Kraków: Nomos.
  28. Griffith, D.A., Rubera, G. (2014). A cross-cultural investigation of new product strategies for technological and design innovation. Journal of International Marketing, 22 (1), 5–20.
  29. Harrison, L.E., Huntington, S.P. (2003). Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  30. Hofstede, G. 1980. Culture’s Consequences: International Differences in Work-Related Values. Beverly Hills, CA: SAGE.
  31. Hofstede, G., Hofstede, G.J., Minkov, M. (2011). Kultury i organizacje (wydanie 3). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  32. House, R.J., Hanges, P.J., Javidan, M., Dorfman, P.W., Gupta V. (red.) (2004). Culture, Leadership, and Organizations. The GLOBE Study of 62 Societies. SAGE Publications.
  33. Howaldt, J., Schwarz, M. 2010. Social Innovation. Concepts, Research Fields, and International Trends. Dortmund: Sozialforschungstelle Dortmund.
  34. Inglehart, R., Basanez, M., Moreno, A. (1998). Human Values and Beliefs: A Cross-Cultural Sourcebook-Political, Religious, Sexual, and Economic Norms in 43 Societies. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  35. INSEAD (2011). The Global Innovation Index 2011: Accelerating Growth and Development. Fontainebleau.
  36. INSEAD, WIPO (2012). The Global Innovation Index 2012: Stronger Innovation Linkages for Global Growth. Fontainebleau.
  37. Jameson, F. (1998). The Cultural Turn. Selected Writings on the Postmodern 1983–1998. London–New York: Verso.
  38. Keating, M. (1998). The New Regionalism in Western Europe. Territorial Restructuring and Political Change. Cheltenham: Elgar.
  39. Kumar, V. (2014). Understanding cultural differences in innovation: A conceptual framework and future research directions. Journal of International Marketing, 22 (3), 1–29.
  40. Lam, A. (2000). Tacit knowledge, organizational learning and societal institutions: An integrated framework. Organizational Studies, 21 (3), 487–513.
  41. Lash, S. (1994). Ref lexivity and its doubles: Structure, aesthetics, community. W: U. Beck, A. Giddens, S. Lash (red.), Reflexive Modernization. Politics, Tradition and Aesthetics in the Modern Social Order (s. 110–173). Stanford, CA: Stanford University Press.
  42. Lee, S.-G., Trimi, S., Kim, C. (2013). The impact of cultural differences on technology adoption. Journal of World Business, 48 (1), 20–29.
  43. Lin, L.-H. (2009). Effects of national culture on process management and technological innovation. Total Quality Management, 20 (12), 1287–1301.
  44. Lynn, M., Gelb, B.D. (1996). Identifying innovative national markets for technical consumer goods. International Marketing Review, 13 (6), 43–57.
  45. March, J.G., Olsen, J.P. (1989). Rediscovering Institutions: The Organisational Basis of Politics. New York–Toronto: The Free Press.
  46. Meyer, J.W., Rowan, B. (1991). Institutionalized organisations: Formal structure as myth and ceremony. W: W.W. Powell, P.J. DiMaggio (red.), The New Institutionalism in Organizational Analysis (s. 41–62).
  47. Chicago–London: The University of Chicago Press. Minkov, M., Hofstede, G. (2011). The evolution of Hofstede’s doctrine. Cross-Cultural Management: An International Journal, 18 (1), 10–20.
  48. Mooij de, M., Hofstede, G. (2010). The Hofstede model. Applications to global branding and advertising strategy and research. International Journal of Advertising, 29 (1), 85–110.
  49. Mulgan G., Tucker S., Rushanara A., Sanders B. (2007). Social Innovation. What It Is, Why It Matters and How It Can Be Accelerated. Oxford: Skoll Centre for Social Entrepreneurship – Saïd Business School University of Oxford – The Young Foundation.
  50. Nakata, C., Sivakumar, K. (1996). National culture and new product development. Journal of Marketing, 60 (1), 61–72.
  51. Nee, V. (1998). Sources of the New Institutionalism. W: M.C. Brinton, V. Nee (red.), The New Institutionalism in Sociology (s. 1–16). New York: Russell Sage Foundation.
  52. Nee, V. (2005). The New Institutionalism in economics and sociology. W: N.J. Smelser, R. Swedberg (red.), The Handbook of Economic Sociology (s. 49–74). New York: Russell Sage Foundation, Princeton–Oxford: Princeton University Press.
  53. Nee, V., Ingram, P. (1998). Embeddedness and beyond: Institutions, exchange, and social structure”. W: M.C. Brinton, V. Nee (red.), The New Institutionalism in Sociology (s. 19–45). New York: Russell Sage Foundation.
  54. North, D.C. (1990). Institutions, Institutional Change, and Economic Performance. New York: Cambrige University Press.
  55. North, D.C. (2006). Efektywność gospodarcza w czasie. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 2. (s. 553–562). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  56. OECD, SOEC (2005). Oslo Manual. Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data. 3rd Edition.
  57. Rinne, T., Steel, G.D., Fairweather, J. (2012). Hofstede and Shane revisited: The role of power distance and individualism in national-level innovation success. Cross-Cultural Research, 46 (2), 91–108.
  58. Rodrik, D. (2007). Normalizing industrial policy, Commission on growth and development working paper. World Bank, 3.
  59. Rubera, G., Griffith, D.A., Yalcinkaya, G. (2012). Technological and design innovations effects in regional new products rollouts: A European illustration. Journal of Product Innovation Management, 29 (6), 1047–1060.
  60. Saxenian, A. (2007). The New Argonauts. Cambridge MA: Harvard University Press.
  61. Schatzki, T.R. (2001). Introduction. W: T.R. Schatzki, K. Knorr Cetina, E. von Savigny (red.), The Practice Turn in Contemporary Theory (s. 12–14). London: Routledge.
  62. Schwartz, S.H. (2006). A theory of cultural value orientations: explanations and applications. Comparative Sociology, 5, 136–182.
  63. Sewell W. (2005). The concept(s) of culture. W: G.M. Spiegel (red.), Practicing History. New Directions in Historical Writing After Linguistic Turn (s. 76–95). New York–London: Routledge.
  64. Shane, S. (1992). Why do some societies invent more than others?. Journal of Business Venturing, 7, 29–46.
  65. Shane, S. (1993). Cultural inf luences on national rates of innovation. Journal of Business Venturing, 8, 59–73.
  66. Shane, S., Ventakamaran, S., MacMillan, I. (1995). Cultural differences in innovation championing strategies. Journal of Management, 21 (5), 931–952.
  67. Stark, D. (1996). Recombinant property in east European capitalism. American Journal of Sociology, 4 (101), 993–1027.
  68. Steenkamp, J.-B.E., Hofstede, F.T., Wedel, M. (1999). A cross-national investigation into the individual and national cultural antecedents of consumer innovativeness. Journal of Marketing, 63 (2), 55–69.
  69. Swidler, A. (1986). Culture in action: Symbols and strategies. American Sociological Review, 2 (51), 273–286.
  70. Taylor, M.Z., Wilson, S. (2012). Does culture still matter?: The effects of individualism on national innovation rates. Journal of Business Venturing, 27, 234–247.
  71. Tellis, G.J., Stremersch, S., Yin, E. (2003). The international takeoff of new products: The role of economics, culture, and culture innovativeness. Marketing Science, 22 (2), 188–208.
  72. Trompenaars, F., Hampden-Turner, C. (1998). Riding the Waves of Culture: Understanding Cultural Diversity in Global Business. 2nd Edition. New York: McGraw-Hill.
  73. Yalcinkaya, G. (2008). A culture-based approach to understanding the adoption and diffusion on new products across countries. International Marketing Review, 25 (2), 202–214.
  74. Yeh, R.-S., Lawrence, J.L. (1995). Individualism and Confucian dynamism: A note on Hofstede’s cultural root to economic growth. Journal of International Business Studies, 26 (3), 655–669.
  75. Weber, M. (1994). Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Lublin: Wydawnictwo TEST.
  76. Westwood, R., Low, D.R. (2003). The multicultural muse: Culture creativity and innovation. International Journal of Cross-Cultural Management, 3 (2), 235–259.
  77. Williamson, O.E. (2000). The new institutional economics: Taking stock, looking ahead. Journal of Economic Literature, 23, 595–613.
  78. Witek, J., Błoński, K. (2014). Postawy Polaków wobec możliwości uczenia się nowych rzeczy. Handel Wewnętrzny, 4 (351), 299–310.
  79. World Values Survey (2009). World Values Survey 1981–2008. Official Aggregate v.20090901, World Values Survey Association.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Bukowski A., Rudnicki S. (2017), Kulturowe bariery rozwoju innowacyjności w Polsce, Zarządzanie Publiczne, nr 3 (41), s. 35-52, https://doi.org/10.15678/ZP.2017.41.3.03.
 

 

Back to Top

© Kwartalnik ZARZĄDZANIE PUBLICZNE 2024