Partycypacja w zarządzaniu organizacjami publicznymi na przykładzie gminnych instytucji kultury
Participatory management in public institutions – The case of communal cultural organizations

do pobrania/download PDF

Wojciech Kowalik

AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Wydział Zarządzania
Katedra Zarządzania Organizacjami, Kadrami i Prawa Gospodarczego
ul. Gramatyka 10, 30-067 Kraków
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: https://doi.org/10.15678/ZP.2017.40.2.05

SŁOWA KLUCZOWE

zarządzanie partycypacyjne, public governance, instytucje kultury, rozwój przez kulturę

KEYWORDS

participatory management, public governance, cultural organization, culture and development

STRESZCZENIE

W artykule została omówiona rola lokalnych instytucji kultury w procesie rozwoju społecznego i gospodarczego. Zagadnienie wpływu kultury na rozwój jest obecnie coraz szerzej dyskutowane, czego odzwierciedleniem są liczne publikacje naukowe oraz dokumenty strategiczne podnoszące ten temat. Do ważnych aktorów w procesie modernizacyjnym należą lokalne instytucje kultury, które dzięki wykorzystaniu narzędzi partycypacyjnych i otwartości mogą przyczynić się do pomnażania kluczowych kapitałów, niezbędnych do zmiany społecznej i do uwolnienia społecznej kreatywności i innowacyjności. W artykule zaprezentowano wnioski z badań dotyczących sposobów wykorzystywania przez rzeczone instytucje założeń zarządzania partycypacyjnego. Badania, z wykorzystaniem metody wielokrotnego studium przypadku, zostały zrealizowane w 2013 r. w dziewięciu lokalnych ośrodkach kultury.

ABSTRACT

The article provides an overview of the relationship between culture and development and shows the role of cultural organizations in this process. The way to social and economic development, among other things, leads through efficient cultural organizations that use participatory tools and openness to help to multiply social and cultural capitals. The article presents research findings on how local cultural organizations utilize participatory management tools.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Beck-Krala, E. (2008). Partycypacja pracowników w zarządzaniu firmą. Kraków: Oficyna Wolters Kluwer.
  2. Bell, D. (2014). Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
  3. Bendix, R. (1975). Max Weber: portret uczonego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  4. Białynicki-Birula, P., Ćwiklicki, M., Głowacki, J., Klich, J. (2016). Konceptualizacja neoweberyzmu w literaturze przedmiotu. W: S. Mazur (red.), Neoweberyzm w zarządzaniu publicznym. Od modelu do paradygmatu? (s. 28–60). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  5. Boni, M. (red.). (2009). Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
  6. Coleman, J.S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94, 95–120.
  7. Długosz, D., Wygnański, J.J. (2005). Obywatele współdecydują. Przewodnik po partycypacji społecznej. Warszawa: Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych.
  8. Drucker, P. (1999). Społeczeństwo pokapitalistyczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  9. Drucker, P. (2002). Myśli przewodnie Druckera. Warszawa: Wydawnictwo MT Biznes.
  10. Dudek, K. (2015). Kultura w ćwierćwieczu transformacji. Kultura i Rozwój, nr 0, 66–75.
  11. Fukuyama, F. (1997). Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu. Warszawa, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  12. Gawroński, H. (2010). Zarządzanie strategiczne w samorządach lokalnych. Kraków: Oficyna Wolters Kluwer.
  13. Głowacki, J., Hausner, J., Jakóbik, K., Markiel, K., Mituś, A., Żabiński, M. (2009). Finansowanie kultury i zarządzanie instytucjami kultury. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie – Małopolska Szkoła Administracji Publicznej.
  14. Górniak, J. (2003). Zasady budowania porządku organizacyjnego a funkcje administracji publicznej. W: J. Hausner (red.), Administracja publiczna (s. 145–166), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  15. Griffin, R. (1998). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  16. Hausner, J. (2008). Zarządzanie publiczne. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  17. Hausner, J. (red.). (2009). Kultura w kryzysie czy kryzys w kulturze. Raport przygotowany na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pobrane z: http://www.kongreskultury.pl/library/File/Hausner/Kultura%20w%20kryzysie%20czy%20kryzys%20w%20kulturze_wpelna.pdf.
  18. Hausner, J., Karwińska, A., Purchla, J. (2013). Wstęp. W: J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój (s. 13–17). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  19. Hławicz-Pajdowska, E. (2004). Menedżer służb publicznych – nowy zawód, nowe wyzwania. W: A. Dębicka, M. Dmochowski, B. Kudrycka (red.), Profesjonalizm w administracji publicznej (s. 127–134). Białystok: Stowarzyszenie Edukacja Administracji Publicznej.
  20. Hui, D., Chun-Hung, N.G., Mok, P., Ngai, F., Wan-kan, Ch., Yuen, Ch. (2005). A Study on Creativity Index. Hong Kong: The Hong Kong Special Administrative Region Government, Home Affairs Bureau.
  21. International Association for Public Participation (2007). Spectrum of Public Participation. Pobrane z: http://c.ymcdn.com/sites/www.iap2.org/resource/resmgr/imported/IAP2%20Spectrum_vertical.pdf.
  22. Jacher, W. (2008). Funkcje kultury w sektorze rynku. W: S. Partycki (red.), Kultura a rynek. T. 2 (s. 66–71). Lublin: Wydawnictwo KUL.
  23. KEA (2006). Study on the Economy of Culture in Europe. Pobrane z: http://ec.europa.eu/culture/library/studies/cultural-economy_en.pdf.
  24. Kietlińska, K. (1995). Finansowanie kultury. Dylematy teorii i praktyki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  25. Kisilowska, H. (1998). Partycypacja pracownicza w polskim przedsiębiorstwie w aspekcie integracji europejskiej:
    zagadnienia prawne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
  26. Klasik, A. (2010). Od sektora kultury do przemysłów kreatywnych. W: A. Gwóźdź (red.), Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki (s. 47–63). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  27. Knaś, P. (2013). Animatorzy kultury: terapia grupowa, aktywizacja, lokalizacja, kapitalizacja. Res Publica Nowa, 21, 47–52.
  28. Kowalik, W., Malczyk, K., Maźnica, Ł., Strycharz, J. (2013). Kompetencje kadr kultury a rozwój kapitału społecznego. Kraków: Małopolski Instytut Kultury.
  29. Kowalik, W., Matlak, M., Nowak, A., Noworól, K., Noworól, Z. (2011). Kultura lokalnie. Między uczestnictwem w kulturze a partycypacją w zarządzaniu. Kraków: Małopolski Instytut Kultury.
  30. Kożuch, B. (2005). Specyficzne cechy organizacji publicznej. W: B. Kożuch, T. Markowski (red.), Z teorii i praktyki zarządzania publicznego. Białystok: Fundacja Współczesne Zarządzanie.
  31. Krynicka, H. (2006). Koncepcja nowego zarządzania w sektorze publicznym (New Public Management), Prace Instytutu Prawa i Administracji w PWSZ w Sulechowie, 2, 193–202.
  32. Landes, D.S. (1997). Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
  33. Lewandowski, P., Mućk, J., Skrok, Ł. (2010). Znaczenie gospodarcze sektora kultury. Wstęp do analizy problemu. Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych.
  34. Mazur, S. (2003). Historia administracji publicznej. W: J. Hausner (red.), Administracja publiczna (s. 41–62). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  35. Mentel, T. (2001). Partycypacja w zarządzaniu współczesnymi organizacjami. Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.
  36. Moczulska, M. (2011). Bezpośrednia partycypacja pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Możliwości, przesłanki, uwarunkowania. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
  37. North, D.C. (2014). Zrozumieć przemiany gospodarcze. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer.
  38. Ostrom, E. (2000). Crowding out Citizenship. Scandinavian Political Studies, 23 (1), 3–16.
  39. Petrakis, P.E., Kostis, P.C., Valsamis, D.G. (2015). Innovation and competitiveness. Culture as a long-term strategic instrument during the European Great Recession. Journal of Business Research, 68 (7), 1436–1438.
  40. Piwowarczyk, J. (2006). Partycypacja w zarządzaniu a motywowanie pracowników. Kraków: Oficyna Wydawnicza.
  41. Plawgo B. (2009). Modele zarządzania publicznego. W: B. Kudrycka, B. Guy Peters, P.J. Suwaj (red.), Nauka administracji (s. 180–186). Kraków: Oficyna Wolters Kluwer.
  42. Portes, A. (1998). Social capital. Its origins and applications in modern sociology. Annual Review of Sociology, 24 (1), 1–24.
  43. Putnam, R.D. (1995). Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech. Kraków, Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak; Fundacja im. Stefana Batorego.
  44. Rada Ministrów (2013). Strategia rozwoju kapitału społecznego 2020. Pobrano z: http://ks.mkidn.gov.pl/media/download_gallery/20130520SRKS_na_stronie_internetowej.pdf.
  45. Rzeszotarska, G. (2008). Kreacja kapitału ludzkiego w warunkach gospodarki opartej na wiedzy. W: S. Partycki (red.), Kultura a rynek. T. 2 (s. 404–408). Lublin: Wydawnictwo KUL.
  46. Smoleń, M. (2003). Przemysły kultury. Wpływ na rozwój miast. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  47. Stocki, R., Prokopowicz, P., Żmuda, G. (2008). Pełna partycypacja w zarządzaniu. Tajemnica sukcesu największych eksperymentów menadżerskich świata. Kraków: Oficyna Wolters Kluwer.
  48. Strycharz, J. (2013). Organizacje sektora kultury a rozwój. W: J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój (s. 175–192). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  49. Szlendak, T. (2013). Zwiastun raportu z badań jakościowych w projekcie „Jak uniknąć samotnej gry w kręgle w obszarze kultury? Pobrane z: http://antybowling.bibel.pl/pliki/Antybowling_Zwiastun_raportu_z_badan_jakosciowych.pdf.
  50. Szultka, S. (red.). (2014). Kreatywny łańcuch – powiązania sektora kultury i kreatywnego w Polsce. Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
  51. Wratny, J. (2002). Partycypacja pracownicza: studium zagadnienia w warunkach transformacji gospodarczej. Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
  52. Yin, R.K. (2003). Case Studies Research: Design and Methods. Thousand Oaks: Sage.
  53. Zadara-Lichota, P. (red.) (2013). Świt innowacyjnego społeczeństwa. Trendy na najbliższe lata. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Kowalik W. (2017), Partycypacja w zarządzaniu organizacjami publicznymi na przykładzie gminnych instytucji kultury, Zarządzanie Publiczne, nr 2 (40), s. 65-79, https://doi.org/10.15678/ZP.2017.40.2.05.