Wartości, normy, dobra
Values – standards – goods

do pobrania/download PDF

Jerzy Hausner

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej
ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: 10.15678/ZP.2017.39.1.12

SŁOWA KLUCZOWE

wartości, normy, dobra, wartości egzystencjalne, wartości instrumentalne, proces wytwarzania wartości

KEYWORDS

values, norms, goods, existential values, instrumental values, process of value creation

STRESZCZENIE

Wartości mogą być indywidualnie instrumentalizowane, ale są w swej genezie społeczne. Wynikają z tego, że jednostki wchodzą w relacje społeczne i potrzebna jest im wspólnotowość, aby te relacje utrwaliły się i były respektowane. Wartości istnieją, o ile są wytwarzane. A proces ich wytwarzania ma społeczną naturę. To ludzie wytwarzają wartości. Nie są one im dane. Wytwarzanie wartości jest społecznym procesem, w którym jedne wartości generują inne i zarazem pomnażają (podtrzymują) te wyjściowe, egzystencjalne, stanowiące podstawę tego procesu.

ABSTRACT

Values can be instrumentalized individually, but they are social in origin. They derive from the fact that individuals enter into social relationships and need the community in order to ensure that such relationships are consolidated and respected. Values exist provided that they are produced, and the process of producing them is social in nature. It is people who generate values, values are not given to them. Value creation is a social process in which certain values generate others and simultaneously multiply (reinforce) the initial, existential ones that underlie the entire process.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Archer, M. S. (2000). Being Human. The Problem of Agency. Cambridge: Cambridge University Press.
  2. Archer, M. S. (2007). Making Our Way through the World. Human Reflexivity and Social Mobility. Cambridge: Cambridge University Press.
  3. Augustyniak, P. (2015). O Heideggerowsko-Nietzscheańskiej krytyce wartości oraz o tym, co pozytywnego z niej wynika. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  4. Barton, D., Wiseman, M. (2015). Perspectives on the long term. McKinsey Quarterly, 1, 99–107.
  5. Becker, G. S. (1990). Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  6.  Bell, D. (2014). Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, tłum. S. Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
  7. Bielik-Robson, A. (2014). Polubić nowoczesność. Esej przeciw krytyce antysystemowej. Zarządzanie Publiczne, 3 (29), 107–114.
  8. Bourriaud, N. (2012). Estetyka relacyjna, tłum. Ł. Białkowski. Kraków: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie.
  9. Chavance, B. (2013). The Austrian School and “Or doliberalism”. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  10. Crick, B. (2004). W obronie polityki, tłum. A. Waśkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  11. Ćwiklicki, M. (2015). Wprowadzenie do koncepcji wartości publicznej. Referat na seminarium Koła Krakowskiego,  Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  12. Durkheim, É. (2011). Samobójstwo. Studium z socjologii, tłum. K. Wakar. Warszawa: Oficyna Naukowa.
  13. Filek, J. (2014a). Rozważania wokół odpowiedzialności bytu zbiorowego. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  14. Filek, J. (2014b). Rozważania wokół nierówności. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  15. Giza, A. (2014). Czy społeczeństwu można przypisać podmiotowość. Referat na seminarium Koła Krakowskiego.
  16. Górniak, J. (2014). Podmiotowość i struktura. Uwagi o koncepcji podmiotowości, realizmie krytycznym, motywacji do osiągnięć i argumentach na rzecz metodologicznego indywidualizmu jako „ostatniej instancji”. Zarządzanie Publiczne, 3 (29), 17–24.
  17. Guattari, F. (1992). Pour une refondation des pratiques sociales. Le Monde diplomatique, październik.
  18. Hausner, J. (2007). Polityka a polityka publiczna. Zarządzanie Publiczne, 1, 43–60.
  19. Hausner, J. (2014). Podmiotowość i ład instytucjonalny. Zarządzanie Publiczne, 3 (29), 7–16.
  20. Ingarden, R. (1975). Książeczka o człowieku. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  21. Jarmuż, S. (2014). „Donosy rzeczywistości” i „obroty rzeczy” – o miłości, odpowiedzialności i dzielności w teatrze Piotra Cieplaka. Kultura Współczesna, 1, 113–133.
  22. Knausgård, K. O. (2005). Moja walka, t. 1, tłum. I. Zimnicka. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  23. Kołakowski, L. (2005). Obecność mitu. Warszawa: Prószyński i S-ka.
  24. Kowalewicz, M. H. (2015). Heinricha Rickerta „system otwarty” na tle historii idei wartości. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  25. Kudłacz, M. (2015). Miasto jako miejsce wytwarzania wartości. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  26. Mandes, S. (2015). Przyczynek do krytyki teorii więzi społecznych. W: M. Lewicki, S. Mandes, A. Przybylska, M. Sikorska, C. Trutkowski (red.), Socjologia uspołecznienia. Księga dedykowana Profesor Mirosławie Marody (s. 83–93). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  27. Marody, M. (2014). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  28. Marody, M., Giza-Poleszczuk, A. (2004). Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  29. Marody, M., Giza-Poleszczuk, A. (2006). W uwięzi więzi (społecznych). Societas Communitas, 1, 21–28.
  30. Mason, P. (2015). The end of capitalism has begun. Guardian, 17.07.
  31. Mazur, S. (2013). Wpływ procesów „różnicowania” i „upodabniania” na wzorce podmiotowości społecznej. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  32. Mazur, S. (2015). Konflikt wartości. Monizm – pluralizm – relatywizm. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  33. Mises, L. von (2011). Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, tłum. W. Falkowski. Wrocław: Instytut Ludwiga von Misesa.
  34. Motak, D. (2015). Georg Simmel o genezie i naturze wartości. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  35. Offe, C. (2010). „Shared social responsibility”: Reflections on the need for and supply of „responsible” patterns of social action. Transit, 40, 86–104.
  36. Sandel, M. (2012). Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku, tłum. T. Sikora, A. Chromik. Warszawa: Kurhaus Publishing.
  37. Strzelecki, R. (2015). O Heideggerowsko-Nietzscheańskiej krytyce wartości oraz o tym, co pozytywnego z niej wynika, koreferat do referatu Piotra Augustyniaka. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  38. Szklarczyk, D. (2013). Instytucjonalne mechanizmy (nie)reprezentacji interesów w Polsce w perspektywie socjologii analitycznej – zarys problematyki badawczej. Referat na seminarium Koła Krakowskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  39. Tatarkiewicz, W. (1978). Parerga. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  40. Throsby, D. (2010). Ekonomia i kultura, tłum. O. Siara. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  41. Thurow, L. C. (1999). Przyszłość kapitalizmu. Jak dzisiejsze siły ekonomiczne kształtują świat jutra, tłum. L. Czyżewski. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
  42. Touraine, A. (2013). Po kryzysie, tłum. M. Frybes. Warszawa: Oficyna Naukowa.
  43. Tversky, A., Kahneman, D. (1981). The framing of decisions and the psychology of choice. Science, 4481 (211), s. 453–458.
  44. Węgrzecki, A. (1996). Zarys fenomenologii podmiotu. Wrocław–Warszawa–Kraków: Akademia Eknomiczna w Krakowie – Ossolineum.
  45. Żylicz, T. (2013). Wycena usług ekosystemów leśnych. Opracowanie w ramach konferencji „Wartość. Lasy jako czynnik rozwoju cywilizacji: współczesna i przyszła wartość lasów”, 15.10, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Hausner J. (2017), Wartości, normy, dobra, Zarządzanie Publiczne, nr 1 (39), s. 134-158.