ZP39/11

Współczesne państwo wobec triady funkcjonalnej: wartości – normy – dobra
The contemporary state faced with the functional triad: Values – norms – goods

do pobrania/download PDF

Jerzy Wilkin

Członek rzeczywisty PAN
Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN
ul. Nowy Świat 72
00-330 Warszawa
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: 10.15678/ZP.2017.39.1.11

SŁOWA KLUCZOWE

teoria państwa, rola rządu, wartości społeczne, ekonomia instytucjonalna, transformacja postsocjalistyczna

KEYWORDS

theory of the state, role of government, social values, institutional economics, post-socialist transformation

STRESZCZENIE

Przedmiotem analizy w artykule jest rola państwa w funkcjonowaniu gospodarki i społeczeństwa w kraju postsocjalistycznym. Ramy analizy wyznacza triada: wartości – normy – dobra. Autor przedstawia m.in. podejście ekonomii do zagadnienia wartości, stwierdzając, że w teorii ekonomii kategoria ta ma bardzo wąskie znaczenie, natomiast odgrywa dużą rolę jako punkt wyjścia w kształtowaniu polityki ekonomicznej. Z kolei normy można traktować jako pojęcie odnoszące się do instytucjonalnych podstaw gospodarowania i życia społecznego. Osiągnięcia ekonomii instytucjonalnej mają bardzo duży wpływ na rozwój współczesnej gospodarki, zwłaszcza w odniesieniu do transformacji systemów ekonomicznych oraz wyjaśniania mechanizmów rozwoju gospodarczego. Autor wskazuje na renesans etatyzmu we współczesnej polityce polskiego rządu i niebezpieczeństwa z tym związane. Pokazuje też znaczenie państwa wynikające z globalizacji i integracji europejskiej.

ABSTRACT

The main subject of analysis in this paper is the role of the state (government) in the functioning of economy and society in a post-socialist country. The frame of analysis is made up of the triad: values – norms – goods. The author presents the way economics approaches the category of value, stressing that this category has a very limited meaning in the theory of economics, but plays a significant role as a starting point in formulation of economic policy. However, norms could be treated as a concept related to institutional foundations of economy and social life. Achievements of institutional economics have a very significant impact on the development of contemporary economics, especially in the area of systemic transformation and in explaining the mechanisms of economic development. The author also touches upon the renaissance of the idea of “expanding government” in Poland and in other countries, and discusses the dangers associated with this tendency. He also describes the role of the state in relation to globalization and European integration.

LITERATURA / REFERENCES

Balcerowicz, L. (red.) (2012). Odkrywając wolność. Przeciw zniewoleniu umysłów. Poznań: Zysk i S-ka.
Bauman, Z., Żakowski, J. (2010). Nowy nieład światowy. Polityka, 18.12.
Fukuyama, F. (2005). Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Furubotn, E. G., Richter, R. (2000). Institutions and Economic Theory. The Contribution of the New Institutional Economics. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
Giddens, A. (2014). Europa. Burzliwy i potężny kontynent. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gorazda, M., Hardt, Ł., Kwarciński, T. (red.) (2016). Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii. Kraków: Copernicus Center Press.
Hayek, F. A. von (2007). Konstytucja wolności, tłum. J. Stawiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hobbes, T. (1954). Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. C. Znamierowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Madeja, J. (2016). Firma marzeń szuka (dobrych) ludzi. Gazeta Wyborcza, dodatek Mój Biznes, 31.10.
North, D. C. (2005). Understanding the Process of Economic Change. Princeton: Princeton University Press.
Pipes, R. (2000). Własność a wolność, tłum. L. Niedzielski. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza SA.
Popper, K. (1999). Nędza historycyzmu, tłum. S. Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rosenberg, N., Birdzell, L. E. (1994). Historia kapitalizmu, tłum. A. Doroba. Kraków: Signum.
Samuelson, P. A., Nordhaus, W. D. (1995). Ekonomia, t. 2, tłum. J. Środa, A. Bukowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sztompka, P. (2002). Socjologia. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Wallerstein, I. (2004). Koniec świata jaki znamy, tłum. M. Bilewicz, A. W. Jelonek, K. Tyszka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wilkin, J. (red.) (2013). Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wilkin, J. (2016). Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Wilkin J. (2017), Współczesne państwo wobec triady funkcjonalnej: wartości – normy – dobra, Zarządzanie Publiczne, nr 1 (39), s. 125-133.