Kto stoi po stronie dobra? Wartości w rosyjskiej polityce zagranicznej
Who is on the side of good? Values in Russian foreign policy

do pobrania/download PDF

Rafał Lisiakiewicz

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Katedra Nauk Politycznych
ul. Rakowicka 27, 31–510 Kraków
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: 10.15678/ZP.2017.39.1.08

SŁOWA KLUCZOWE

Federacja Rosyjska, Rosja, stosunki międzynarodowe, Rosja–Zachód, polityka zagraniczna Rosji, Władimir Putin

KEYWORDS

Russian Federation, Russia, international relations, Russia-West, Russian foreign policy, Vladimir Putin

STRESZCZENIE

Autor niniejszego artykułu stawia tezę, że podstawowym problemem w relacjach Rosja–Zachód jest odniesienie obu podmiotów do szeroko rozumianej sfery wartości politycznych w obszarze stosunków międzynarodowych. Pogląd ten jest rozwijany na trzech głównych płaszczyznach: 1) podstawowego paradygmatu interpretacji stosunków międzynarodowych w Rosji, czyli realizmu; 2) konsekwencji tego podejścia dla miejsca Rosji w stosunkach międzynarodowych; oraz 3) znaczenia dla Rosji współpracy gospodarczej z partnerami zachodnimi.

ABSTRACT

The author of this paper argues that the basic problem in relations between Russia and the West concerns political values shared by these entities in the area of international relations. This paper examines the problem on the three basic levels: (1) the basic paradigm of interpretation of international relations in Russia, i.e. realism; (2) the consequences of this approach for Russia’s place in international relations; and (3) the importance for Russia of economic cooperation with Western partners.

LITERATURA / REFERENCES

  1. 68% rossijan sczitajut Rossiju wielikoj dierżawoj (2014). Pobrane z: http://www.levada.ru/11-12-2014/68-rossiyan-schitayut-rossiyu-velikoi-derzhavoi (dostęp: 13.12.2014).
  2. Åslund, A., Kuchnis, A. (2009). The Russia Balance Sheet. Washington DC: Peterson Institute for International Economics–Center for Strategic and International Studies.
  3. Bäcker, R. (2007). Rosyjskie myślenie polityczne za czasów prezydentury Putina. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  4. Bäcker, R. (2010). Współczesne rosyjskie myślenie imperialne. W: A. Dudek, R. Mazur (red.), Rosja między imperium a mocarstwem nowoczesnym (s. 47–66). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  5. Baunow, A. (2014). U kakoj czerty ostanowiłsia Władimir Putin. Pobrane z: http://slon.ru/world/u_kakoy_cherty_ostanovilsya_vladimir_putin-1160450.xhtml (dostęp: 12.01.2015).
  6. Bieleń, S. (2008). Powrót Rosji do gry wielkomocarstwowej. W: A. Stępień-Kuczyńska, S. Bieleń (red.), Rosja w okresie prezydentury Władimira Putina (s. 229–256). Łódź–Warszawa–Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  7. Bogaturow, A. D. (2010). Krizisnyj cykl w mirowoj politikie i gieoekonomiczeskije intieriesy Rossii. W: idem (red.), Sowriemiennaja mirowaja politika. Prikładnoj analiz (s. 239–258). Moskwa: Aspekt Press.
  8. Bożyk, P. (2008). Czy warto porozumieć się z Rosją? Przegląd, 2.03. Pobrane z: http://www.przeglad-tygodnik.pl/pl/artykul/czy-warto-porozumiec-sie-rosja (dostęp: 12.11.2013).
  9. Bryc, A. (2012). Wpływ geopolityki na tożsamość międzynarodową Polski i Rosji. W: S. Bieleń, A. Skrzypek (red.),  Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich (s. 23–43). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
  10. Czadajew, A. (2006). Putin. Jego idieołogija. Moskwa: Izdatielstwo Jewropa.
  11. Czaputowicz, J. (2008). Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  12. Cziomer, E., Zyblikiewicz, L. W. (2005). Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  13. Ćwiek-Karpowicz, J. (2007). Rosyjska elita polityczna o Unii Europejskiej (tradycja i współczesność). Warszawa: Elipsa.
  14. Dettke, D. (2011). Europe and Russia: From neighborhood without a shared vision to a modernization partnership. European Security, 1 (20), 127–142.
  15. Diec, J. (2013). Konserwatywny nacjonalizm. Studium doktryny w świetle myśli politycznej Igora Szfarewicza. Kraków: Księgarnia Akademicka.
  16. Domańska, M. (2014). Perspektywy integracji eurazjatyckiej – zarys głównych problemów. W: J. Diec, A. Jach (red.), Fenomen Rosji. Pamięć przeszłości i perspektywy rozwoju, t. 2: Kontekst polityczny i gospodarczy (s. 267–277). Kraków: Księgarnia Akademicka.
  17. Dugin, A. (2011). Gieoekonomika. Uczebnoje posobije dla wuzow. Moskwa: Akadiemiczeskij Projekt–Gaudeamus.
  18. Dugin, A. (2014). Putin vs Putin. Vladimir Putin Viewed from the Right. London: Arktos Media.
  19. Elektoralnyj riejting Putina opustilsia do 82% (2014). Pobrane z: http://www.levada.ru/02-12-2014/elektoralnyi-reiting-putina-opustilsya-do-82 (dostęp: 13.12.2014).
  20. Grosse, T. G. (2014). W poszukiwaniu geoekonomii w Europie. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
  21. Janusz, K. (1997). Konfrontacje Rosja – Zachód. Zderzenie dwóch cywilizacji. Komorów: Wydawnictwo Antyk Marcin Dybowski.
  22. Jean, C. (2003). Geopolityka, tłum. T. Orłowski, J. Pawłowska. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  23. Koczetow, E. G. (2010). Gieoekonomika. Oswojenije mirowogo ekonomiczeskogo prostranstwa. Uczebnik dla wuzow. Moskwa: Norma.
  24. Lazari, A. de (2009). Polskie i rosyjskie problemy z rosyjskością. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  25. Lebiediewa, M. (2000). Formirowanije nowoj politiczeskoj struktury mira i miesto w niej Rossii. Polis, 6, 40–50.
  26. Legucka, A. (2007). Rosyjska wizja Unii Europejskiej. Bezpieczeństwo Narodowe, 3–4, 140–153.
  27. Lisiakiewicz, R. (2012). Polityka bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej wobec Zachodu w nowym wydaniu w okresie prezydentury D. Miedwiediewa – zarys problematyki. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 882, 131–144.
  28. Madej, Z. (2009). Przewidywane kierunki zmian w systemie funkcjonowania gospodarki rosyjskiej – skutki dla handlu z Polską. W: P. Bożyk (red.), Polska–Rosja. Stosunki gospodarcze 2000–2020 (s. 103–118). Warszawa: Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Informatyczna w Warszawie.
  29. Malinova, O. (2013). Russia and „the West” in the 2000s: Redefining Russian identity in official political discurse. W: R. Taras (red.), Russia’s Identity in International Relations. Images, Perceptions, Misperceptions (s. 73–90). London–New York: Routledge.
  30. Malinowski, P. (2014). Były doradca Putina: Współczesna Rosja to kraj bez ideologii i bez celu. Rzeczpospolita, 16.12. Pobrane z: http://www.rp.pl/artykul/29,1165418-Byly-doradca-Putina--Wspolczesna-Rosja-to-kraj-bez-ideologii-i-bez-celu.html (dostęp: 17.12.2014).
  31. Michalak, A. (2014a). Rosyjscy oligarchowie z otoczenia Putina beneficjentami sankcji Zachodu. Rzeczpospolita, 12.12. Pobrane z: http://www.rp.pl/artykul/1164455.html (dostęp: 22.01.2015).
  32. Michalak, A. (2014b). Sondaż: Rosjanie od początku roku stali się antyzachodni. Rzeczpospolita, 10.12.
  33. Pobrane z: http://www.rp.pl/artykul/29,1163904-Sondaz-Rosjanie-od-poczatku-roku-stali-sie-antyzachodni.html (dostęp: 13.12.2014).
  34. „Osobyj put´ ” i rossijskaja impierija (2011). Pobrane z: http://www.levada.ru/press/2011020902.html (dostęp: 18.08.2015).
  35. Pap, A. (2012). Kuda pojdiet Putin? Rossija mieżdu Kitajem i Jewropoj. Moskwa: Olma Media Group.
  36. Pipes, R. (2000). Własność a wolność, tłum. L. Niedzielski. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA.
  37. Pipes, R. (2009). Rosyjski konserwatyzm i jego krytycy. Studium kultury politycznej, tłum. A. Mrozek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  38. Potulski, J. (2010a). Geopolityka w świecie ponowoczesnym. Częstochowa: Instytut Geopolityki.
  39. Potulski, J. (2010b). Współczesne kierunki rosyjskiej myśli geopolitycznej. Między nauką, ideologicznym dyskursem
    a praktyką. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  40. Prof. Grinberg: w Rosji ścierają się dwie szkoły myślenia ekonomicznego (2014). Gazeta Wyborcza, 9.12.2014. Pobrane z: http://wyborcza.biz/biznes/1,100969,17105051,Prof__Grinberg__w_Rosji_scieraja_sie_dwie_szkoly_myslenia.html (dostęp: 03.01.2015).
  41. Putin, W. (1999). Rossija na rubieże tysaczeletij. Niezawisimaja Gazieta, 30.12. Pobrane z: http://www.ng.ru/politics/1999-12-30/4_millenium.html (dostęp: 01.09.2007).
  42. Putin: „Wniesznieje uprawlenije unizitielno dla ukrainskogo naroda” (2015). Izwiestija, 17.08. Pobrane z: http://izvestia.ru/news/590067 (dostęp: 17.08.2015).
  43. Raś, M. (2000). Uwarunkowania rosyjskiej polityki bezpieczeństwa. Polityka Wschodnia, 1, 115–142.
  44. Raś, M. (2010). Federacja Rosyjska wobec Unii Europejskiej – rywalizacja i współpraca. W: A. Dudek, R. Mazur (red.), Rosja między imperium a mocarstwem nowoczesnym (s. 242–252). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  45. Riejting Putina naczał sniżat’sia wpierwyje s naczała goda (2014). Pobrane z: http://www.levada.ru/28-10-2014/reiting-putina-nachal-snizhatsya-vpervye-s--nachala-goda (dostęp: 13.12.2014).
  46. Rojek, P. (2014). Przekleństwo imperium. Źródła rosyjskiego zachowania. Kraków: Wydawnictwo Maszachaba.
  47. Safonow, I. A. (2005). Rossija w obszczejewropiejskom processie ekonomiczeskoj intiegracyi. Moskwa: Izdatielstwo Ekonomika.
  48. Stępień-Kuczyńska, A. (2007). Rosja ku Europie. Z problematyki stosunków rosyjsko-unijnych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  49. Struktura raschodow fiedieralnogo biudżeta w 2015 godu (2015). Pobrane z: http://info.minfin.ru/fbrash.php (dostęp: 08.05.2015).
  50. Surkow, W. (2006). Stienogramma: Suwierienitiet – eto politiczeskij sinonim konkurientosposobnosti (czast´ 1). Pobrane z: http://surkov.info/stenogramma-suverenitet--%E2%80%93-eto-politicheskij-sinonim-konkurentosposobnosti-chast-1/ (dostęp: 18.08.2015).
  51. Surkow, W. (2007). Nacyonalizacyja buduszczego. W: L. Polakow, PRO suwieriennuju diemokratiju. Sbornik (s. 393–411). Moskwa: Izdatielstwo Jewropa.
  52. Szewcowa L. (2004). Kak Rossija nie sprawiła s die mokratiej: logika politiczeskogo otkata. Pro et Con tra, 3, 36–55.
    Szkop, E. (2012). Gospodarka w relacjach Unia Europejska – Federacja Rosyjska. Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.
  53. Szpunar, O., Kuraś, B. (2014). Słowianie z Polski piszą do przyjaciół Moskali: Rola prezydenta Putina jest pozytywna. Gazeta Wyborcza, 17.05. Pobrane z: http://wyborcza.pl/1,76842,15977463,Slowianie_z_Polski_pisza_do_przyjaciol_Moskali_Rola.html#-ixzz3ioIqoCaV (dostęp: 14.08.2015).
  54. Tokarczyk, R. (2010). Współczesne doktryny polityczne. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
  55. Trenin, D. (2010). Russian Foreign Policy: Modernization or Marginalization? W: A. Åslund, S. Guriev, A. C. Kuchnis (red.), Russia After the Global Economic Crisis (s. 187–200). Washington, DC: Peterson Institute for International Economics–Center for Strategic and International Studies New Economic School.
  56. Turkowski, A. (2013). Rola taktycznej broni jądrowej w doktrynie bezpieczeństwa Rosji. Biuletyn PISM, 11 (987), 2. Pobrane z: https://www.pism.pl/files/?id_plik=12838 (dostęp: 05.05.2015).
  57. Van Herpen, M. H. (2013). Putinizm. Powolny rozwój radykalnego reżimu prawicowego w Rosji, tłum. J. Okuniewski. Gdańsk: Wydawnictwo Józef Częścik – Grupa Wydawnicza Harmonia.
  58. Walicki, A. (2002). Rosja, katolicyzm i sprawa polska. Warszawa: Prószyński i S-ka.
  59. Wilk, A. (2013). Armia rosyjska – priorytet trzeciej kadencji Putina. Analizy OSW, 24.07. Pobrane z: http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2013-07-24/armia-rosyjska-priorytet-trzeciej-kadencji-putina (dostęp: 23.01.2015).
  60. Wilk, A. (2014). Rosyjskie przygotowania do wielkiej wojny? Analizy OSW, 24.09. Pobrane z: http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014-09-24/rosyjskie-przygotowania-do-wielkiej-wojny (dostęp: 23.01.2015).
  61. Wnieszniaja torgowla Rossijskoj Fiedieracyi po osnownym stranam (s uczetom dannych Biełstata po R. Biełarus’) (mlrd. dołłarow SSzA) (2014). Pobrane z: http://economy.gov.ru/minec/activity/sections/foreignEconomicActivity/201407107 (dostęp: 17.03.2015).
  62. Wojennaja Doktrina Rossijskoj Fiedieracyi (2010). Pobrane z: http://www.mid.ru/bdomp/ns-osndoc.nsf/e2f289bea62097f9c325787a0034c255/2a959a74cd7ed01f432569fb004872a3!OpenDocument (22.01.2015).

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Lisiakiewicz R. (2017), Kto stoi po stronie dobra? Wartości w rosyjskiej polityce zagranicznej, Zarządzanie Publiczne, nr 1 (39), s. 83-96.