Kwartalnik ZARZĄDZANIE PUBLICZNE

Emergentne poziomy i przestrzenie w badaniach aktywnego obywatelstwa. Analiza morfogenetyczna
Emergent levels and spaces in studies of active citizenship: A morphogenetic analysis

do pobrania/download PDF

Piotr Weryński

Katedra Stosowanych Nauk Społecznych
Wydział Organizacji i Zarządzania
Politechnika Śląska
ul. Roosevelta 26–28, 41-800 Zabrze
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: 10.15678/ZP.2016.37.3.06

SŁOWA KLUCZOWE

morfogeneza, sprawczość, emergentne poziomy rzeczywistości, sfera publiczna, wzory uczestnictwa obywatelskiego

KEYWORDS

morphogenesis, agency, emergent levels of reality, public sphere, patterns of civil activity

STRESZCZENIE

Tematem artykułu jest złożona problematyka emergentnych poziomów rzeczywistości społecznej, morfogenetycznych relacji między strukturami społeczno-kulturowymi a sprawstwem, jak również ich epistemologicznych i metodologicznych konsekwencji, które pozwalają na teoretyczne ugruntowanie badań nad wzorami uczestnictwa obywatelskiego i funkcjonowaniem sfery publicznej. Autor podjął też próbę odpowiedzi na pytanie, jak badać złożone, wielopoziomowe, emergentne zjawiska oraz procesy społeczno-ekonomiczne, znajdujące wyraz w sferze aktywności
obywatelskiej.

ABSTRACT

The paper focuses on the issues of emergent levels of social reality and the morphogenetic relationships between the social and cultural structure and the agency, as well as on their epistemological and methodological consequences which provide us with theoretical grounds for researching the patterns of civil activity and the functioning of the public sphere. The author attempts to determine how to research complex multi-level emergent phenomena and socio-economic processes in the field of active citizenship.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Archer, M. (1985). Structuration versus morphogenesis. W: S. N. Eisenstadt, H. J. Helle (red.), Macro-Sociological Theory. Perspectives on Sociological Theory (s. 58–88). Beverly Hills: Sage.
  2. Archer, M. (1995). Realist Social Theory: The Morphogenetic Approach. Cambridge: Cambridge University Press.
  3. Archer, M. (1996). Culture and Agency. The Place of Culture in Social Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
  4. Archer, M. (2000). Being Human: The Problem of Agency. Cambridge: Cambridge University Press.
  5. Archer, M. (2003). Structure, Agency and the Internal Conversation. Cambridge: Cambridge University Press.
  6. Archer, M. (2007). Making our Way through the World: Human Reflexivity and Social Mobility. Cambridge: Cambridge University Press.
  7. Archer, M. (2010). Can reflexivity and habitus work in tandem? W: eadem (red.), Conversations about Reflexivity (s. 123–143). London: Routledge.
  8. Archer, M. (2012). The Reflexive Imperative in Late Modernity. Cambridge: Cambridge University Press.
  9. Archer, M. (2013). Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, tłum. A. Dziuban. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  10. Archer, M., Bhaskar, R., Collier, A., Lawson, T., Norrie, A. (1998). Critical Realism: Essential Readings. London: Routledge.
  11. Babiński, G. (2004). Metodologia a rzeczywistość społeczna. Dylematy badań etnicznych. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  12. Bhaskar, R. (1998a). Philosophy and scientific realism. W: M. Archer, R. Bhaskar, A. Collier, T. Lawson, A. Norrie (red.), Critical Realism. Essential Readings (s. 16–47). London–New York: Routledge.
  13. Bhaskar, R. (1998b). Societies. W: M. Archer, R. Bhaskar, A. Collier, T. Lawson, A. Norrie (red.), Critical Realism. Essential Readings (s. 206–249). London–New York: Routledge.
  14. Bhaskar, R. (1998c). The logic of scientific discovery. W: M. Archer, R. Bhaskar, A. Collier, T. Lawson, A. Norrie (red.), Critical Realism. Essential Readings (s. 48–102). London–New York: Routledge.
  15. Bourdieu, P. (1990a). In Other Words: Essays Towards a Reflexive Sociology. Cambridge: Polity.
  16. Bourdieu, P. (1990b). The Logic of Practice. Stanford: Stanford University Press.
  17. Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  18. Cicourel, A. V. (1984). Etnometodologia. W: E. Mokrzycki (red.), Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, t. 1 (s. 221–302). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  19. Cruickshank, J. (2003). Introduction. W: idem (red.), Critical Realism. The Difference It Makes (s. 1–13). London: Routledge.
  20. Denzin, N. (1970). The Research Act of Sociology. London: Butterworth.
  21. Denzin, N. (2006). Sociological Methods: A Sourcebook. London: Aldine Transaction.
  22. Dijk, T. A. van (2006). Badania nad dyskursem, tłum. G. Grochowski. W: A. Jasińska- Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne (s. 1020–1046). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  23. Domecka, M. (2013). Wprowadzenie do polskiego tłumaczenia książki Margaret S. Archer Człowieczeństwo. Problem sprawstwa. W: M. Archer, Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, tłum. A. Dziuban. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  24. Eisenstadt, S. N. (1977). Dynamics of civilizations and development: The case of European society. Economic Development and Cultural Change, 25 (dodatek), 123–145.
  25. Eisenstadt, S. N. (2006). Społeczeństwo obywatelskie i sfery publiczne w perspektywie porównawczej, tłum. A. Manterys. Studia Socjologiczne, 3, 5–35.
  26. Fielding, N., Fielding, J. L. (1986). Linking Data. London: Sage.
  27. Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  28. Giddens, A. (2003). Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, tłum. S. Amsterdamski. Poznań: Zysk i Spółka.
  29. Konecki, K. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  30. Lewes, G. H. (1875). Problems of Life and Mind, t. 1–2. London: Truebner and Company.
  31. Lofland, J., Snow, D., Anderson, L., Lof land, L. (2009). Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych, tłum. E. Hałas. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  32. Mrozowicki, A., Nowaczyk, O., Szlachcicowa, I. (red.) (2013). Sprawstwo. Teorie, metody, badania empiryczne w naukach społecznych. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  33. Obłój, K. (2007). Zarządzanie strategiczne. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  34. Ossowska, M. (1985). Moralność mieszczańska. Warszawa: Ossolineum.
  35. Poczobut, R. (2009). Między redukcją a emergencją. Spór o miejsce umysłu w świecie fizycznym. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  36. Praszkier, R., Nowak, A. (2012). Przedsiębiorczość społeczna. Teoria i praktyka. Warszawa: Wolters Kluwer.
  37. Rybicki, P. (1979). Struktura społecznego świata. Studia z teorii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  38. Sawyer, R. K. (2001). Emergence in sociology: Contemporary philosophy of mind and some implications for sociological theory. American Journal of Sociology, 107 (3), 551–585.
  39. Sayer, A. (2000). Realism and Social Science. London: Sage.
  40. Sayer, A. (2010). Reflexivity and the Habitus. W: M. Archer (red.), Conversations about Reflexivity (s. 108–122). London: Routledge.
  41. Sawyer, K. R. (2005). Social Emergence: Societies as Complex Systems. Cambridge: Cambridge University Press.
  42. Silverman, D. (2007). Interpretacja danych jakościowych, tłum. M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  43. Szmatka, J. (1989). Małe struktury społeczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  44. Szmatka, J., Skvoretz, J., Berger, J. (red.) (1997). Status, Network, and Structure: Theory Development in Group Processes. Stanford: Stanford University Press.
  45. Szmatka, J., Warriner, Ch. K. (1987). W poszukiwaniu strukturalistycznego paradygmatu w socjologii. Studia Socjologiczne, 3–4, 53–84.
  46. Sztompka, P. (2005). Socjologia zmian społecznych, tłum. J. Konieczny. Kraków: Wydawnictwo Znak.
  47. Weryński, P. (2010). Wzory uczestnictwa obywatelskiego Polaków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe IFiS PAN.
  48. Wnuk-Lipiński, E. (2008). Socjologia życia publicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  49. Wojciszke, B. (2010). Sprawczość i wspólnotowość. Podstawowe wymiary spostrzegania społecznego. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  50. Wrong, D. (1961). The oversocialized conception of man in modern sociology. American Sociological Review, 26 (2), 183–193.
  51. Zarycki, T., Warczok, T. (2014). Hegemonia inteligencka: kapitał kulturowy we współczesnym polskim polu władzy – perspektywa „długiego trwania”. Kultura i Społeczeństwo, 4, 27–49.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Weryński P. (2016), Emergentne poziomy i przestrzenie w badaniach aktywnego obywatelstwa. Analiza morfogenetyczna, Zarządzanie Publiczne, nr 3 (37), s. 80-92.
 

 

Back to Top

© Kwartalnik ZARZĄDZANIE PUBLICZNE 2024