Podmiotowość, wolność i ludzkie działanie
The East Central European parliaments as political actors

do pobrania/download PDF

Justyna Miklaszewska
Uniwersytet Jagielloński
Instytut Filozofii
ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków, Polska
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI 10.7366/1898352932912


SŁOWA KLUCZOWE

parlament, egzekutywa, aktor polityczny, autonomia polityczna

KEYWORDS

parliament, executive, political actor, political autonomy

STRESZCZENIE

W artykule tym analizowana jest relacja pomiędzy koncepcją jednostki a jej zdolnością do podejmowania wolnych i racjonalnych wyborów, zarówno indywidualnych jak i zbiorowych. Problem ten podejmują w swych pracach współcześni liberalni filozofowie i ekonomiści: Arrow, Buchanan, Rawls i Sen. Ten ostatni koncentruje uwagę na indywidualnym działającym podmiocie i na pojęciu zdolności, które wynikają z wolności jednostki, oraz stanowią podstawę dla stworzonej przez niego teorii sprawiedliwości. Badania te dowodzą, że liberalna filozofia polityczna oraz ekonomia są obecnie uprawiane jako dziedziny nie wolne od wartościowania.

ABSTRACT

This paper analyzes the relationship between the concept of the individual and their ability to make free and rational choices, both individual and collective. The problem has been discussed in the works of many contemporary liberal philosophers and economists: Arrow, Buchanan, Rawls, and Sen. The latter focuses mainly on an acting person and on the concept of capabilities which stem from freedom of the individual, and create the basis for the theory of justice. These studies show that liberal political philosophy and economics can no longer be considered a value-free domain.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Alexander J. (2008). Capabilities and Social Justice. The Political Philosophy of Amartya Sen and Martha Nussbaum. Aldershot: Ashgate.
  2. Arrow K. (1951). Social Choice and Individual Values. New York: John Wiley & Sons.
  3. Buchanan J.M. (1979). What Should Economists Do? Indianapolis: Liberty Press.
  4. Buchanan J.M., Tullock G. (1962). The Calculus of Consent. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  5. Cohen G.A. (1989). „On the currency of egalitarian justice”, Ethics, t. 99, s. 906-944.
  6. Nagel T. (1975). „Libertarianism without Foundations”. The Yale Law Journal, t. 85, nr 1, s. 136-149.
  7. Nozick R. ([1974] 1988). Anarchy, State and Utopia. Oxford: B. Blackwell.
  8. Nussbaum M. (2006). Frontiers of Justice: Disability, Nationality, Species Membership. Cambridge: Harvard University Press.
  9. Pettit P. (2010). „Freedom in the Spirit of Sen”, w: Ch.W. Morris (red.), Amartya Sen. Cambridge: Cambridge University Press.
  10. Putnam H., Walsh V. (2011). „Entanglement through economic science: The end of a separate welfare economics”, w: H. Putnam, V. Walsh (red.), The End of Value-Free Economics. London: Routledge.
  11. Rawls J. ([1971] 2009). Teoria sprawiedliwości (przekł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  12. Sen A. (1970). Collective Choice and Social Welfare. San Francisco: Holden-Day Inc.
  13. Sen A. (1982). Choice, Welfare and Measurement. Cambridge: Harvard University Press.
  14. Sen A. (1985). „Well-being, Agency and Freedom”. Journal of Philosophy, nr 82, s. 169-221.
  15. Sen A. ([1992] 2000). Nierówności. Dalsze rozważania (przekł. I. Topińska). Kraków: Znak.
  16. Sen A. ([1999] 2002) „Wybór społeczny a jednostkowe działania”, w: A. Sen, Rozwój i wolność (przekł. J. Łoziński). Poznań: Zysk i S-ka.
  17. Sen A. (2004). „Dialogue. Capabilities, lists and the public reason: Continuing the conversation”, Feminist Economics, t. 10, nr 3, s. 77-80.
  18. Sen A. (2009). The Idea of Justice. Cambridge: Harvard University Press.
  19. Yunus M. (2011). Przedsiębiorstwo społeczne. Kapitalizm dla ludzi (przekł. Z. Wiankowska-Ładyka). Warszawa: Con Corda.
  20. Zwarthoed D. ([2009] 2012). Zrozumieć biedę. John Rawls – Amartya Sen (przekł. A. Karpowicz). Warszawa: Oficyna Naukowa.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Miklaszewska J. (2014), Podmiotowość, wolność i ludzkie działanie, Zarządzanie Publiczne nr 3 (29), s. 125-133.