|
Podmiotowość i ład instytucjonalny
Subjectivity and institutional order
do pobrania/download PDF
Jerzy Hausner
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej
ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Polska
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI 10.7366/1898352932901
|
|
SŁOWA KLUCZOWE
podmiotowość, działanie, wiedza, racjonalność (cele i środki), instytucje (normy), system (ład społeczny)
KEYWORDS
subjectivity, action, knowledge, rationality (ends and means), institutions (norms), system (social order)
|
|
STRESZCZENIE
W pracach Koła Krakowskiego zajmowaliśmy się związkami bytu, poznania i działania. Dla zrozumienia zależności zachodzących między tymi kategoriami kluczowa wydaje się kwestia podmiotowości. Nie wolno odrywać wiedzy i działania od podmiotu. Nie ma podmiotu bez wiedzy. Nie ma podmiotu bez działania. Jednakże związki między podmiotem, wiedzą i działaniem nie są linearne i proste. Tu nie ma miejsca na następstwo przyczynowo-skutkowe, determinizm.
O podmiotowości autor wypowiada się w kontekście społecznych relacji i interakcji. Z tego punktu widzenia podmiotowość jest elementem ładu społecznego i bez podmiotowości, a dokładnie istnienia wielu podmiotów społecznych, ład społeczny nie może się wykształcić i – ewoluując – trwać.
ABSTRACT
In the Cracow Circle, we have dealt with the links between self, cognition, and action. It seems to me that the issue of subjectivity is key for the understanding of interactions between these categories. Knowledge and action should not be divorced from the subject. There is no subject without knowledge. There is no subject without action. However, the relationships between the subject, knowledge and action are neither linear nor simple. There is no place for a cause effect sequence or determinism.
The author discusses subjectivity in the context of social relationships and interactions. From this point of view, subjectivity is a component of the social order and without subjectivity, or more accurately, without the existence of a number of social subjects, social order cannot emerge or last and evolve.
|
LITERATURA / REFERENCES
- Ajdukiewicz K. (1983). Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka. Warszawa: Czytelnik.
- Amin A., Hausner J. (1997). Beyond Market and Hierarchy. Interactive Governance and Social Complextity. Edward Elgar: Cheltenham.
- Chitty A. (1997). „Introduction: The direction of compentorary capitalism and practical relevance of theory”, Review of International Political Economy, t. 4, nr 3, s. 435-447.
- Davis L.E., North D.C. (1971). Institutional Change and American Economic Growth. Cambridge: Cambridge University Press.
- Delorme R. (1993). A Theoretical Frame for the State and Market Issue in the Process of Socio-Economic Transformation in Central and Eastern Europe. Paper delivered at the seminar on Transformation in Central and Eastern Europe, University of Paris-Nord and Centre d’études prospectives d’économie mathématique appliquées á la planification, Paris, December 2-3.
- Doyal L., Gough I. (1991). A Theory of Human Need. London: Macmillan.
- Ferber J. (1994). La kenetique: des systemes multi-agents a une science de L’interaction, Revue Internationale de Systemique, t. 8, nr 1, s. 329-359.
- Fox C.J., Miller H.T. (1995). Postmodern Public Administration. Toward Discourse. Thousand Oaks: SAGE Publications.
- Giddens A. (1991). Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Stanford, CA: Stanford University Press.
- Giza A. (2012). „Społeczeństwo jako problem koordynacji: rola wiedzy w stanowieniu bytu społecznego”, Zarządzanie Publiczne, t. 1, nr 19, s. 53-70.
- Hausner J. (1992). Populistyczne zagrożenie w procesie transformacji społeczeństwa socjalistycznego. Warszawa: Fundacja im. Friedricha Eberta.
- Józefowski B. (2012). „Evidence-based policy – nowa koncepcja dotykająca starych problemów”, Zarządzanie Publiczne, t. 1, nr 19, s. 147–152.
- Latour B. (2010). Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci (przekł. A. Derra, K. Abriszewski). Warszawa: Universitas.
- Merleau-Ponty M. (1962). Phenomenology of Perception. London: Routledge.
- Orillard M. (1997). „Cognitive networks and self-organization in a complex socio-economic environment”, w: A. Amin, J. Hausner (red.), Beyond Market and Hierarchy. Interactive Governance and Social Complexity. Cheltenham: Edward Elgar.
- Sabel C.F. (1993). „Constitutional ordering in historical context”, w: F.W. Scharpf (red.), Games in Hierarchies and Networks. Boulder: Westview Press.
- Simmel G. (1975). Socjologia (przekł. M. Łukasiewicz). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Stark D., Bruszt L. (1998). Postsocialist Pathways. Transforming Politics and Property in East Central Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
- Williamson O.E. (1996). The Mechanisms of Governance. New York, Oxford: Oxford University Press.
|
|
SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION
Hausner J. (2014), Podmiotowość i ład instytucjonalny, Zarządzanie Publiczne nr 3 (29), s. 7-16.
|
| |
