ZP28/1

Społeczny kontekst poznania i wiedzy
The social context of knowledge and cognition

Paweł Białynicki-Birula
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej
ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Polska
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI 10.7366/1898352922801

SŁOWA KLUCZOWE

epistemologia, etnometodologia, poznanie, socjologia wiedzy, wiedza społeczna, wiedza potoczna

KEYWORDS

epistemology, ethnomethodology, cognition, sociology of knowledge, social knowledge, colloquial knowledge

STRESZCZENIE

Artykuł dotyczy kwestii wiedzy w aspekcie uwarunkowań ludzkiego poznania. Zasadniczy cel stanowi określenie desygnatu pojęcia „wiedzy społecznej” oraz sposobów jej kategoryzacji. Przedstawione zostały kluczowe zagadnienia wiążące się z poznaniem, zarówno na poziomie jednostkowym, jak i zbiorowym. Przedyskutowano dylematy wiążące się z naturą ludzkiego poznania w ostatecznym rachunku rzutującym na charakter i kształt społecznej wiedzy. W konkluzji stwierdzono, że jest ona relatywizowana do właściwych człowiekowi warunków poznania, a każdy rodzaj wiedzy, włączając w to naukową, rozwija się w stałym iunctim ze swoim środowiskiem społecznym.

ABSTRACT

The paper discusses the problem of knowledge in terms of determinants of human cognition. The main objective is to determine the designatum of the concept of social knowledge and the methods of its categorization. The author presents the key issues concerning knowledge and cognition, both individual and collective. He discusses the dilemmas arising from the nature of human knowledge and ultimately impinging on the nature and shape of social knowledge. He concludes that social knowledge is relative to human knowledge, and that every kind of knowledge, including scientific, develops in close connection with its social environment.

LITERATURA / REFERENCES

Berger P.L., Luckmann T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości (przekł. J. Niżnik). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cooley Ch.H. (1926). „The roots of social knowledge”, American Journal of Sociology, t. 32, nr 1, s. 59-79.
Douglas M. (2011). Jak myślą instytucje (przekł. O. Siara). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Elias N. (2008). Społeczeństwo jednostek (przekł. J. Stawiński). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Elias N. (2010). Czym jest socjologia (przekł. B. Baran). Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Hausner J. (2012). „Tworzenie i rodzaje wiedzy społecznej”, Zarządzanie Publiczne, t. 1, nr 19, s. 9-18.
Hayek F.A. (1945). „The use of knowledge in society”, The American Economic Review, t. 35, nr 4, s. 519-530.
Heiner R.A. (1983). „The origin of predictable behavior”, The American Economic Review, t. 73, nr 4.
Hockuba Z. (1995). Droga do spontanicznego porządku. Transformacja ekonomiczna w świetle problemu regulacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Marcos A. (2012). Filozofia nauki. Nowe wymiary (przekł. P. Roszak). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Nowak S. (2008). Metodologia badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Polanyi M. (1974). Personal Knowledge: Towards a Post-Critical Philosophy. Chicago: University of Chicago Press.
Popper K.R. (2012). Wiedza obiektywna (przekł. A. Chmielewski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Schütz A. (2006). „Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania”, w: M. Szacki, M. Ziółkowski et al., Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szacki J. (2002). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sztompka P. (2006). Socjologia. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Wilson E.O. (2011). Konsiliencja. Jedność wiedzy (przekł. J. Mikos). Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Ziółkowski M. (1989). Wiedza, jednostka, społeczeństwo: zarys koncepcji socjologii wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Białynicki-Birula P. (2014), Społeczny kontekst poznania i wiedzy, Zarządzanie Publiczne nr 2 (24), s. 5-14.